Czym jest wiskoza według Wikipedii?

Wiskoza to włókno sztuczne, które powstaje w wyniku chemicznej obróbki celulozy pozyskiwanej najczęściej z drzew iglastych oraz liściastych, a także z eukaliptusa, bambusa i bawełny [1][2]. Chociaż wyjściowy surowiec jest pochodzenia naturalnego, wiskoza jest klasyfikowana jako materiał sztuczny ze względu na proces jej wytwarzania [1].

Definicja wiskozy

Wiskoza to materiał włókienniczy powstały na bazie naturalnej celulozy, która zostaje poddana serii reakcji chemicznych prowadzących do powstania lepkiego płynu przędzalniczego [2]. Główne etapy to: otrzymanie masy celulozowej, reakcja z ługiem sodowym i dwusiarczkiem węgla, utworzenie rozpuszczalnej soli ksantogenianu celulozy i jej koagulacja w kwasie siarkowym [2].

Uzyskany w ten sposób płyn przędzalniczy jest przetłaczany przez dysze do kąpieli z kwasem siarkowym, gdzie następuje jego koagulacja i formowanie włókien [1][2]. Włókna te mogą mieć charakter ciągły (przędza jedwabista) lub być cięte na krótsze odcinki i używane do produkcji tkanin bawełnopodobnych oraz wełnopodobnych [1][2].

Surowce wykorzystywane do produkcji wiskozy

Podstawowym surowcem do produkcji wiskozy jest masa celulozowa. Źródłem tej celulozy bywają przede wszystkim drzewa iglaste (sosna, świerk) oraz liściaste (buk), jak również eukaliptusy i bambus [1][2]. W niektórych przypadkach wykorzystuje się także bawełnę jako źródło wysokiej jakości celulozy [1].

Na jakość i charakter powstałych włókien wpływ ma właśnie rodzaj użytej celulozy, jej przetworzenie chemiczne oraz proces formowania włókien w końcowym etapie produkcji [1][2].

Proces produkcji włókien wiskozowych

Produkcja wiskozy opiera się na wieloetapowej reakcji chemicznej [2]. Najpierw celulozę poddaje się działaniu ługu sodowego i dwusiarczku węgla. Efektem tej reakcji jest powstanie soli sodowej ksantogenianu celulozy, zgodnie z równaniem:

R–OH + CS2 + NaOH → R–O–C(=S)–SNa + H2O [2]

Uzyskany półprodukt rozpuszcza się w ługu sodowym, dzięki czemu otrzymuje się gęsty płyn – tzw. masę wiskozową [2]. Po przetłoczeniu jej przez drobne otwory dysz do kąpieli kwasu siarkowego zachodzi proces koagulacji, skutkujący odtworzeniem celulozy w postaci włókien:

R–O–C(=S)–SNa + H+ → R–OH + CS2 + Na+ [2]

W wyniku koagulacji powstają włókna, które mogą mieć długość ciągłą lub być cięte w zależności od przeznaczenia [2]. Produktem ubocznym tej reakcji jest siarczan sodu [2].

Charakterystyka włókien i zastosowanie wiskozy

Włókna wiskozowe stanowią łącznik między surowcami naturalnymi a chemicznie modyfikowanymi włóknami syntetycznymi [1][2]. Cechują się miękkością, gładkością oraz wysoką chłonnością, przez co znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle tekstylnym [1].

Ze względu na możliwość uzyskania zarówno włókien ciągłych, jak i ciętych, wiskoza wykorzystywana jest do produkcji sztucznego jedwabiu oraz tkanin o charakterze bawełnopodobnym i wełnopodobnym [1][2]. Jej właściwości są zależne od kontroli przebiegu procesu chemicznego oraz jakości wyjściowego surowca [2].

Podsumowanie: czym jest wiskoza?

Podsumowując, wiskoza to materiał tekstylny pochodzący z naturalnej celulozy, lecz uzyskiwany w wyniku skomplikowanego procesu chemicznego, który pozwala przekształcić celulozę w formowalny płyn, a następnie w elastyczne włókna [1][2]. Właściwości i zastosowanie wiskozy wynikają zarówno z pochodzenia surowca, jak i precyzyjnego przebiegu procesu produkcji [1][2].

Dzięki temu wiskoza stanowi istotny element w nowoczesnym włókiennictwie, oferując materiały łączące cechy włókien naturalnych i syntetycznych [1][2].

Źródła:

1. https://www.wymiarnatury.pl/wiskoza-tkanina-naturalna-czy-sztuczna/
2. https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82%C3%B3kna_wiskozowe