Wybór materiału termoizolacyjnego to kluczowa decyzja podczas planowania efektywnej izolacji cieplnej budynku. Najczęściej inwestorzy wahają się między styrodurem (XPS) a styropianem (EPS). Od tego, który materiał zostanie użyty, zależą nie tylko parametry cieplne ścian czy fundamentów, ale również trwałość całej izolacji i koszty eksploatacji w przyszłości [1].
Czym różni się styrodur od styropianu?
Oba materiały powstają z polistyrenu, jednak ich struktura i technologia produkcji diametralnie się różnią. Styrodur to polistyren ekstrudowany (XPS), otrzymywany w procesie ekstruzji, tworzący zwartą, zamkniętokomórkową strukturę. Z kolei styropian to polistyren ekspandowany (EPS), którego struktura jest bardziej porowata i lekka [1][2]. Dzięki tym różnicom, styrodur niemal nie chłonie wody i wykazuje się wyższą odpornością na ściskanie, podczas gdy styropian jest łatwiejszy w obróbce, lżejszy i tańszy [1][4].
Izolacyjność cieplna – który materiał lepiej izoluje?
Najważniejszym parametrem przy wyborze termoizolacji jest współczynnik przewodzenia ciepła lambda (λ). Im niższa jego wartość, tym lepsze właściwości izolacyjne. Styrodur osiąga lambdę na poziomie 0,028–0,034 W/(m·K), podczas gdy styropian charakteryzuje się współczynnikiem w granicach 0,032–0,045 W/(m·K) [2][3].
Te liczby mówią jednoznacznie: styrodur zapewnia lepszą izolacyjność cieplną przy tej samej grubości materiału. Przykładowo, 10 cm styroduru daje skuteczność porównywalną z warstwą 12-15 cm styropianu. W miejscach narażonych na wysokie straty ciepła lub przy ograniczonym miejscu montażu, XPS jest rozwiązaniem bardziej efektywnym [2][4].
Odporność na wilgoć i trwałość
Kluczową przewagą styroduru nad styropianem jest jego całkowita odporność na nasiąkanie wodą. Zamkniętokomórkowa struktura XPS sprawia, że nie wchłania on praktycznie żadnej wilgoci, dzięki czemu zachowuje parametry cieplne nawet przy stałym kontakcie z wodą lub wilgotnym gruncie [1][4].
Styropian, ze względu na budowę porowatą, podatny jest na przenikanie pary wodnej i wilgoci, co w dłuższej perspektywie może obniżyć jego właściwości izolacyjne oraz prowadzić do degradacji materiału [4]. W miejscach o wysokim ryzyku zawilgocenia (np. fundamenty i podłogi na gruncie), przewaga XPS jest szczególnie wyraźna.
Wytrzymałość mechaniczna i komfort obróbki
Styrodur jest znacznie bardziej odporny na ściskanie i uszkodzenia mechaniczne. Jego zwarta struktura pozwala na stosowanie w konstrukcjach narażonych na duże obciążenia – zarówno w budownictwie mieszkaniowym, jak i przemysłowym [1][3].
Styropian jest elastyczny, miękki i łatwy do cięcia, dlatego najczęściej wykorzystywany jest tam, gdzie nacisk czy obciążenie są mniejsze, a tempo prac ma duże znaczenie [4].
Koszt i opłacalność inwestycji
Inwestycja w styrodur oznacza wyższe wydatki na samym początku – XPS jest kilkadziesiąt procent droższy od styropianu. Jednak ze względu na wyższą trwałość, odporność na wilgoć i zdecydowanie lepsze właściwości izolacyjne, uzyskane oszczędności na ogrzewaniu mogą znacząco zrekompensować te wydatki w dłuższej perspektywie [3].
Styropian wygrywa tam, gdzie priorytetem jest niska cena oraz szybkość i łatwość montażu. Sprawdza się doskonale w typowych ścianach budynków, które nie są narażone na wilgoć oraz mechaniczne uszkodzenia [1].
Podsumowanie: styrodur czy styropian – który materiał lepiej izoluje?
Styrodur (XPS) zapewnia lepszą izolacyjność cieplną, jest odporny na wilgoć i wytrzymały mechanicznie, dlatego stanowi najlepszy wybór w miejscach wymagających maksymalnej ochrony cieplnej i trwałości. Styropian (EPS) pozostaje rozsądną alternatywą dla budżetowych projektów oraz tam, gdzie wilgoć i obciążenia mechaniczne nie stanowią problemu [1][2][3][4].
Ostateczny wybór powinien zawsze uwzględniać konkretną sytuację, wymagania techniczne oraz możliwości finansowe inwestora.
Źródła:
- Portal Budowlany – Styrodur a styropian: najważniejsze różnice i zastosowania
- Murator – Współczynnik przewodzenia ciepła λ materiałów izolacyjnych
- Izolacje.com – XPS vs EPS: analiza kosztów i korzyści
- Styropian.pl – Parametry techniczne styropianu i styroduru

Smog to nie wyrok – to wyzwanie, któremu możemy sprostać. KampaniaSmog.edu.pl to portal dla tych, którzy chcą wiedzieć więcej i działać skuteczniej. Edukujemy, inspirujemy i pokazujemy konkretne sposoby na poprawę jakości powietrza – od ekologicznego ogrzewania, przez transport, aż po zielone rozwiązania dla miast.
